A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám
khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của học sinh,
tránh việc chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách đơn thuần. Do đặc trưng của môn
Ngữ văn, tính chất của đề thi, đặc điểm của kì thi Tuyển sinh vào lớp 10 THPT;
trên cơ sở bám sát đáp án - hướng dẫn chấm và bài làm cụ thể của học sinh, giám
khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho điểm.
Trong
quá trình chấm, giám khảo không áp đặt ý kiến chủ quan của người chấm vào việc
cho điểm bài thi. Tôn trọng và khuyến khích những bài làm sáng tạo, giàu cảm
xúc.
B. ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM
|
Phần |
Câu |
Nội
dung |
Điểm |
|
I |
Đọc hiểu |
6,0 |
|
|
1 |
Thể thơ: tự do |
1,0 |
|
|
2 |
Các câu thơ thể hiện sự ân cần của con với mẹ là: Mẹ ngồi xuống đi;
Con mời mẹ rong chơi; Mẹ ngồi cho vững nhé; Tay con làm chèo; Mẹ ngồi cho chắc
nhé |
1,0 |
|
|
3 |
Hình ảnh gắn liền với ngày xưa của mẹ
gồm: chiếc thuyền câu, vùng chiêm trũng, góc cầu ao nhỏ, bến sông chiều kín
nước. |
1,0 |
|
|
4 |
- Biện pháp tu từ điệp ngữ: ao nhà
mình thôi lặp 3 lần - Tác dụng: + Tạo nhịp điệu cho cả bài thơ + Nhấn mạnh ao nhà mình là nơi mẹ
sinh ra, gắn bó với biết bao kỉ niệm, gắn với những niềm vui, nỗi buồn trong
cả cuộc đời mẹ. Nhấn mạnh không gian nhỏ bé, thân thuộc, gần gũi – nơi gắn bó
giữa mẹ và con. Gợi lên sự bình dị, mộc mạc nhưng chứa chan tình cảm, là
không gian của kỷ niệm và tình mẫu tử thiêng liêng. + Qua đó thể hiện cảm xúc chân
thành, tình yêu thương của con với mẹ. |
1,0 |
|
|
5 |
Tâm trạng của người con: Đó là sự bất
ngờ, hụt hẫng (ở kìa mẹ đâu rồi), người con không thể tin nổi rằng mẹ đã
không còn ở đây. Sang đến khổ thơ thứ 8 là nỗi đau đớn, xót xa đến tận
cùng khi nhận thức thực tế mẹ đã không còn, những giọt nước mắt làm “nhòa
mắt con” chính là minh chứng rõ ràng nhất cho nỗi đau đớn đó. |
1,0 |
|
|
6 |
HS đưa ra bài học có ý nghĩa với bản
thân và có lí giải phù hợp với chuẩn mực đạo đức, xã hội. Gợi ý: Bài học về: Trân trọng những giây
phút được bên mẹ; Luôn yêu thương kính trọng mẹ… |
1,0 |
|
|
II |
Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về sự bất đồng quan điểm sống
giữa cha mẹ với con cái trong gia đình; từ đó đề xuất hướng giải quyết. |
4,0 |
|
|
|
a.
Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận xã hội |
0,25 |
|
|
|
b.
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:
sự bất đồng
quan điểm sống giữa cha mẹ với con cái trong gia đình. |
0,5 |
|
|
|
c.
Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu: * Mở bài: Giới thiệu vấn đề: sự bất đồng quan điểm sống giữa cha mẹ
với con cái trong gia đình. * Thân bài: 1. Giải thích: • Quan điểm sống: Là cách nhìn nhận, đánh giá và lựa chọn
cách sống, cách ứng xử trong cuộc sống. • Bất đồng quan điểm: Là sự khác biệt, mâu thuẫn trong
suy nghĩ, nhận thức, hành động giữa hai hay nhiều người. => Bất đồng quan điểm giữa cha mẹ và con cái: Là việc
cha mẹ và con cái có những suy nghĩ, định hướng, lối sống khác nhau; từ đó nảy
sinh tranh cãi, mâu thuẫn, thậm chí là xung đột. 2. Giải quyết vấn đề - Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự bất đồng giữa cha mẹ
và con cái: + Khác biệt thế hệ: Cha mẹ trưởng thành trong hoàn cảnh,
điều kiện sống khác (khó khăn, truyền thống), nên thường bảo thủ, ưu tiên sự
an toàn, ổn định. Con cái sinh ra và lớn lên trong thời đại mới (đại, hội nhập),
tiếp thu tư tưởng tự do, độc lập, sáng tạo. + Sự thay đổi nhanh chóng của xã hội: Tư duy, công nghệ,
văn hóa thay đổi liên tục khiến khoảng cách giữa các thế hệ ngày càng xa. + Thiếu sự thấu hiểu, chia sẻ: Cha mẹ áp đặt, con cái chống
đối. Cả hai phía đều cho rằng bản thân mình luôn đúng và từ chối việc lắng
nghe cảm xúc của người khác. Việc này dẫn đến hiểu lầm và căng thẳng. +… - Sự bất đồng giữa cha mẹ cái có thể dẫn đến nhiều hậu quả: + Gây mâu thuẫn, căng thẳng trong gia đình. + Khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày càng lớn, dễ dẫn
đến lạnh nhạt, xa cách. Làm suy giảm sự gắn bó, yêu thương trong gia đình. + Tác động tiêu cực đến tâm lý con cái: cảm thấy bị cô lập,
không được hiểu, mất định hướng. - Giải pháp: Về phía cha mẹ: + Cần lắng nghe và tôn trọng suy nghĩ, cảm xúc của con. + Cập nhật kiến thức, mở rộng tư duy để hiểu con hơn. + Tránh áp đặt con cái theo ý muốn của bản thân, thay vào
đó là định hướng, khích lệ. Về phía con cái: + Cần hiểu và thông cảm cho hoàn cảnh, tư duy của cha mẹ. + Biết cách trình bày ý kiến một cách hợp lý, thuyết phục. + Giữ thái độ lễ phép, cầu thị, tránh phản kháng tiêu cực. Ngoài ra, các thành viên trong gia đình cần có những buổi
trao đổi thẳng thần để thấu hiểu nhau hơn. Tạo nên những chuyến du lịch để gắn
kết tình cảm giữa các thành viên trong gia đình. HS lấy dẫn chứng minh hoạ phù hợp. - Liên hệ bản thân * Kết bài: Khẳng định lại vấn đề. |
2,5 |
|
|
d. Diễn đạt: đảm bảo chuẩn
chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản |
0,25 |
||
|
đ. Sáng tạo: có cách diễn đạt
mới mẻ, thể hiện sự am hiểu vấn đề nghị luận. |
0,5 |
||