A. DÀN Ý KHÁI QUÁT
|
Bố cục |
Yêu cầu |
|
Mở bài |
Nêu vấn đề đời sống
và ý kiến riêng của người viết về vấn đề đó. |
|
Thân bài |
Lập luận
làm sáng rõ ý kiến và thuyết phục người đọc. - Vì sao lại có ý kiến như vậy? (Lí lẽ. bằng chứng) - Ý
kiến đó đúng đắn như thế nào? (Lí lẽ, bằng chứng) - Liên hệ, mở rộng vấn đề. (Lí lẽ, bằng chững) |
|
Kết bài |
Những nhận
thức và hành động người đọc cần hướng tới. |
B. DÀN Ý CHI TIẾT
Đề bài: Viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ trình
bày suy nghĩ về ý nghĩa của lối sống vì cộng đồng
đối với giá trị của mỗi con người.
|
Ý
lớn / Luận điểm |
Nội
dung triển khai |
|
I. MỞ BÀI |
|
|
1.
Nêu vấn đề |
-
Cuộc sống hiện đại khiến nhiều người dễ thu mình, chỉ quan tâm đến lợi ích cá
nhân. -
Tuy vậy, vẫn có rất nhiều người âm thầm cống hiến cho cộng đồng, xã hội. |
|
2.
Nêu ý kiến riêng |
-
Lối sống vì cộng đồng làm cho giá trị, phẩm chất của mỗi con người trở nên
cao đẹp, ý nghĩa hơn. |
|
II. THÂN BÀI |
|
|
1.
Vì sao lại có ý kiến “lối sống vì cộng đồng làm nên giá trị của mỗi con người”? |
|
|
a.
Con người không thể sống tách rời cộng đồng |
-
Mỗi người sinh ra, lớn lên trong một gia đình, một xã hội, một đất nước. -
Ta nhận rất nhiều từ cộng đồng: tình yêu thương, sự giáo dục, cơ hội học tập,
làm việc… ⇒ Sống chỉ biết mình là vô lí và ích kỉ; sống vì cộng đồng là
cách đáp lại những gì ta nhận được. |
|
b.
Truyền thống đạo lí của dân tộc Việt Nam |
-
“Lá lành đùm lá rách”, “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”, “Thương người như thể
thương thân”. -
Lịch sử dựng nước và giữ nước: nhân dân ta luôn đoàn kết, sẻ chia, cùng nhau
vượt qua chiến tranh, thiên tai. ⇒ Lối sống vì cộng đồng là sự tiếp nối truyền thống tốt đẹp ấy. |
|
c.
Thực tế xã hội hiện nay đòi hỏi tinh thần vì cộng đồng |
-
Nhiều vấn đề: thiên tai, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, nghèo đói, tai nạn...
không ai có thể giải quyết một mình. -
Cần sự chung tay, chung sức của mỗi cá nhân. ⇒ Vì
những lí do trên, ý kiến “lối sống vì cộng đồng góp phần tạo nên giá trị con
người” là có cơ sở và cần thiết. |
|
2.
Ý kiến đó đúng đắn như thế nào? (Ý nghĩa / lợi ích của lối sống vì cộng đồng) |
|
|
a.
Đối với bản thân mỗi con người |
-
Giúp hoàn thiện nhân cách: +
Khi sống vì cộng đồng, ta học được lòng nhân ái, sự sẻ chia, tinh thần trách
nhiệm. +
Biết nghĩ cho người khác khiến ta trở nên trưởng thành, sâu sắc hơn. -
Tạo nên hình ảnh đẹp trong mắt mọi người: +
Người biết vì cộng đồng thường được yêu mến, tin tưởng, tôn trọng. +
Giá trị của mỗi người không chỉ ở những gì họ có, mà còn ở những gì họ cho
đi. -
Mang lại niềm vui, ý nghĩa sống: +
Khi giúp đỡ được ai đó, tham gia một hoạt động thiện nguyện, ta thấy cuộc sống
mình có ích, có mục đích. +
Đó là nguồn hạnh phúc tinh thần bền vững hơn vật chất. |
|
b.
Đối với cộng đồng, xã hội |
-
Tạo nên một cộng đồng nhân ái, gắn kết: +
Lối sống vì cộng đồng làm mọi người xích lại gần nhau hơn. +
Biết quan tâm, hỗ trợ nhau khi khó khăn, hoạn nạn. -
Góp phần giải quyết những vấn đề xã hội: +
Các hoạt động hiến máu nhân đạo, quyên góp từ thiện, hỗ trợ vùng lũ, bảo vệ
môi trường… là minh chứng rõ ràng. +
Khi nhiều người cùng chung tay, những vấn đề tưởng như rất lớn lại có thể được
giảm nhẹ, từng bước khắc phục. |
|
c.
Đối với đất nước |
-
Xây dựng một xã hội văn minh, bền vững: +
Công dân sống có trách nhiệm với cộng đồng cũng sẽ có trách nhiệm với Tổ quốc. +
Tinh thần vì cộng đồng giúp đất nước vững mạnh từ gốc rễ: con người. -
Tạo dựng hình ảnh đẹp của dân tộc: +
Một dân tộc có lối sống nhân ái, biết sẻ chia sẽ nhận được sự tôn trọng của bạn
bè quốc tế. +
Truyền thống tương thân tương ái là niềm tự hào của người Việt Nam. |
|
3.
Dẫn chứng (Lưu ý khi viết bài) |
-
Các chiến dịch tình nguyện của thanh niên, học sinh: tiếp sức mùa thi, mùa hè
xanh, hiến máu, trồng cây... -
Những tấm gương sẵn sàng hi sinh lợi ích cá nhân để cứu người, giúp người,
đóng góp cho cộng đồng. |
|
4.
Liên hệ, mở rộng vấn đề |
Phê
phán lối sống ích kỉ, vô cảm: - Chỉ biết hưởng thụ, không quan
tâm đến người xung quanh. - Thờ ơ trước nỗi đau, khó khăn của
đồng loại. ⇒ Lối sống như vậy làm con người trở nên nhỏ bé, nghèo nàn về tâm
hồn, đánh mất giá trị của chính mình. |
|
III. KẾT BÀI |
|
|
1.
Khẳng định lại vấn đề |
-
Lối sống vì cộng đồng có ý nghĩa rất lớn đối với giá trị của mỗi con người, của
cộng đồng và cả đất nước. -
Đó là lối sống đẹp, cần được trân trọng và lan tỏa. |
|
2.
Nhận thức và hành động cần hướng tới |
-
Tự rèn luyện lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, sẵn sàng chia sẻ và giúp đỡ. -
Tích cực tham gia các hoạt động vì cộng đồng phù hợp với khả năng và điều kiện
của mình. |
Dàn ý nghị luận về một vấn đề đời sống sẽ giúp bạn định hình tốt hơn các ý trong dàn ý khái quát như: Vì sao lại có ý kiến như vậy? (Phải trả lời Vì sao?), Ý kiến đó đúng đắn như thế nào? (Chỉ ra và phân tích được ý nghĩa/ lợi ích (tác hại) của vấn đề)...
BÀI VIẾT THAM KHẢO TỪ DÀN Ý TRÊN
Giữa dòng chảy hối hả của nhịp sống hiện đại,
áp lực cơm áo gạo tiền
đôi khi khiến con người ta có xu hướng thu mình lại, đề cao lợi ích cá
nhân. Trong thế giới ấy, lòng trắc ẩn dường như có lúc bị đẩy lùi, sự quan tâm
trở thành thứ xa xỉ. Thế nhưng, thật may mắn khi ngoài kia vẫn còn vô vàn những
trái tim biết rung cảm trước nỗi đau của đồng loại: người lặng lẽ trích phần
lương ít ỏi cho quỹ thiện nguyện, người hiến từng giọt máu đào, người dầm mình
trong mưa lũ để cứu hộ đồng bào... Chính những điều tưởng chừng nhỏ bé ấy lại
khẳng định một chân lý: lối sống vì cộng đồng chính là thước đo làm nên giá trị
và phẩm chất cao đẹp của mỗi con người.
Nhận định “Lối
sống vì cộng đồng làm nên giá trị của mỗi con người” là hoàn toàn xác đáng, bởi
lẽ con người không thể tách mình khỏi cộng đồng.
Mỗi cá nhân sinh ra trong mái ấm gia đình nhưng trưởng thành nhờ bầu không khí
của quê hương, nhờ tri thức từ nhà trường và trật tự xã hội do bao người vun đắp.
Đằng sau một tấm bằng tốt nghiệp là mồ hôi của thầy cô. Trong giấc ngủ
bình yên có dấu chân của người
lính. Mỗi bát cơm dẻo
thơm chứa đựng nỗi vất vả
của người nông dân một nắng hai sương. Khi ta nhận từ cộng đồng quá nhiều, việc
sống chỉ biết cho riêng mình sẽ trở thành một sự vay mượn ích kỷ. Sống vì cộng
đồng, do đó, là cách tốt nhất để đáp lại những gì cuộc đời đã trao tặng - một thái độ
biết ơn được thể hiện bằng hành động chứ không chỉ bằng lời nói suông.
Đâu chỉ có vậy, lối sống vì cộng đồng còn là sự tiếp
nối truyền thống bao đời
của ông cha ta. Từ những
câu thành ngữ “Lá
lành đùm lá rách”, “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ” đến triết lý “Thương người
như thể thương thân”, văn hóa Việt luôn đặt con người trong mối dây liên kết cộng
đồng bền chặt. Lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước là minh chứng cho sức
mạnh của tinh thần đoàn kết:
khi Tổ quốc lâm nguy, cả dân tộc đồng lòng đứng lên; khi thiên tai ập đến, xóm
giềng tối lửa tắt đèn có nhau. Sống vì cộng đồng không phải là trào lưu mới mẻ,
mà là sự kế thừa truyền thống
nhân ái đã nuôi dưỡng tâm hồn người Việt qua bao thăng trầm lịch sử.
Đặc biệt, bối
cảnh thực tế đầy biến động hôm nay càng đòi hỏi tinh thần ấy hơn bao giờ hết.
Thiên tai, dịch bệnh, ô nhiễm hay đói nghèo là những bài toán mà không một cá
nhân kiệt xuất nào có thể giải quyết đơn độc. Chúng ta đã thấy trong những ngày
bão lũ lịch sử, từng đoàn xe cứu trợ nối đuôi nhau vượt dòng nước dữ, những bếp
cơm đỏ lửa xuyên đêm đã chứng minh sức mạnh diệu kỳ của sự chung tay. Hay trong mùa bão lũ năm 2025, ở Đà Nẵng
và Đắk Lắk từng đoàn xe cứu trợ nối tiếp nhau vào tiếp tế cho người dân nơi đây.
Sau khi lũ rút từng đoàn thợ sửa xe sẵn sàng
vào đây để sửa xe miễn phí cho người dân… Đó là minh chứng
rõ nét rằng: sự tử
tế của cộng đồng đã giúp con người vượt
qua nghịch cảnh.
Ở chiều sâu
tâm hồn, lối sống vì cộng đồng đem lại sự chữa lành và hoàn thiện cho chính người
cho đi. Khi biết trăn trở vì người khác, lòng nhân ái được mài giũa sáng trong;
khi biết sẻ chia, tinh thần trách nhiệm được đánh thức; và khi dám đặt lợi ích
chung lên trên cái tôi nhỏ hẹp, nhân cách con người trở nên chín chắn và bao
dung hơn. Giá trị của một con người không nằm ở chiếc xe họ đi hay ngôi nhà họ ở,
mà nằm ở những gì họ dám cho đi. Một điều kỳ lạ nhưng có thật: niềm vui khi
giúp đỡ người khác thường lặng lẽ mà bền lâu, nó xua tan cảm giác trống rỗng và
mang lại sự an yên - thứ hạnh phúc mà vật chất không thể mua được.
Tuy nhiên, thật
đáng buồn khi đâu đó trong xã hội vẫn tồn tại những cá nhân sống ích kỷ, vô cảm.
Họ coi cộng đồng chỉ là nơi để trục lợi hoặc là phông nền để bản thân tỏa sáng.
Có lẽ vì sợ thiệt thòi, sợ bị lợi dụng mà họ chọn cách thờ ơ trước nỗi đau của
đồng loại. Nhưng họ quên rằng, sự vô cảm khiến tâm hồn trở nên nghèo nàn, cô độc;
và khi con người ta chỉ biết nhận mà không biết cho, đời sống tinh thần sẽ tù đọng
như vũng nước chết, dòng sông bị chặn mất nguồn khơi.
Có thể nói, lối sống vì cộng đồng là kết tinh của văn hóa, trách nhiệm và tình người. Đó là lối sống đẹp cần được lan tỏa mạnh mẽ. Để nuôi dưỡng lối sống ấy, mỗi chúng ta cần học cách đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để thấu cảm sâu sắc hơn. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ, tham gia các hoạt động xã hội hay đơn giản là trao đi một nụ cười khích lệ. Bởi lẽ, sống vì cộng đồng không chỉ là mệnh lệnh của lương tâm, mà còn là con đường ngắn nhất để mỗi chúng ta hoàn thiện mình.