ĐỀ THI VÀO LỚP 10 MÔN NGỮ VĂN TỈNH HẢI DƯƠNG NĂM 2025
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
(Tóm lược: Bà đã tám
mươi lăm tuổi, bà chỉ ngồi ở góc nhà gà gật và nhắc nhở các cháu làm việc nhà
nhưng Tuất, Hồng, Hải luôn khó chịu và cãi lại bà. Khi biết sự việc đó, bố chúng
đã nghiêm khắc dạy dỗ các con.)
Lúc ấy là chín giờ rưỡi
giờ, bố đi họp ở công ty về. Thoáng qua là bố biết hết đầu đuôi câu chuyện. Bố
bảo mẹ, thôi để các con nó học, xong bố sẽ nói chuyện.
Mười giờ rưỡi, Tuất, Hồng,
Hải, học xong bài, ngồi trước mặt bố. Bố nói:
- Các con nghĩ rằng, bà
chỉ có một tuổi già tám mươi lăm năm sống chuyên ngồi thui thủi ở góc nhà như
hôm nay thôi ư? Không, bà có cả một thời thanh niên sôi nổi. Bà từng là Thanh
niên xung phong, từng cầm súng bắn máy bay giặc Mỹ xâm lược nước ta. Bà làm
công nhân dệt đến năm năm mươi lăm tuổi mới về hưu. Ông lúc ấy còn ở bộ đội. Từ
thằng Tèo trở đi đều qua tay bà săn sóc, nếu không thì...
Bố nói đến đó thì bà nằm
ở cái phản ở buồng ngoài thức giấc.
- Bố Tèo nói cái gì thế?
- Bà cứ ngủ đi, để con
dạy bảo chúng. Con cháu không biết công ơn ông bà thì không thành người, bà ạ.
Nói rộng ra, con dạy cho chúng biết rằng: Đằng sau người già là cả một cuộc đời
rộng lớn mà họ đã dũng cảm đương đầu đấy. Hãy kính trọng và yêu quý họ!
Bố nói dứt thì bước tới,
cúi xuống đỡ bà dậy. Bà ngồi lên, cào tóc xong thì quài tay ra sau búi lại; tóc
bà rụng hết rồi, búi lại chỉ còn bằng quả ổi. Nắn búi tóc bé tý, bà cúi xuống lục
cái túi vải đỏ lâu nay lúc nào cũng vẫn để ở đầu giường. Trong cái túi đó có
hai chỉ vàng, bà dự định dành cho cái Hải một, cái Hồng một. Trong cái túi đó
có một cuốn Sổ tiết kiệm, bà nói, bà để dành từ hồi thằng Tèo mới đẻ, giờ không
biết có bao nhiêu, bà cho thằng Tèo và thằng Tuất để hai đứa mua xe máy, con
trai đi đâu phải có cái xe máy mới ra mẽ người!
- Con biết rồi! Con biết
rồi! Bà nằm nghỉ đi!
Bố nói. Bà chép miệng, xoài người xuống mặt phản:
- Ừ, mẹ nằm. Nhưng mà
chắc là chẳng ngủ được nữa đâu, giời sắp sáng rồi còn gì!
Bà năm co ro, chốc chốc
lại nghển lên ngắt lời bố: Thôi, các cháu nó còn dại người, đừng trách chúng,
con à…
(Trích “Bà
ngồi ở góc nhà” - Ma Văn Kháng - “Những truyện hay viết cho thiếu nhi”
- NXB Kim Đồng 2021, trang 172-174)
Trả lời các câu hỏi:
Câu 1. Đoạn trích trên được kể theo ngôi thứ mấy?
Câu 2. Trong đoạn trích, bố nhắc đến công việc nào bà từng làm thời thanh niên?
Câu 3. Lời thoại sau chứa đựng những tình cảm gì của bố dành cho
bà?
“- Các con nghĩ rằng,
bà chỉ có một tuổi già tám mươi lăm năm sống chuyên ngồi thui thủi ở góc nhà
như hôm nay thôi ư? Không, bà có cả một thời thanh niên sôi nổi.”
Câu 4. Biện pháp tu từ ẩn dụ có tác dụng gì trong câu: “Nói rộng ra,
con dạy cho chúng biết rằng: Đằng sau người già là cả một cuộc đời rộng lớn mà
họ đã dũng cảm đương đầu đấy.”?
Câu 5. Từ nội dung của truyện, em rút ra những bài học nào về cách ứng xử
với ông bà?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điềm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Em hãy viết một đoạn văn
(khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận về tình yêu thương của bà dành cho các cháu
trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
Câu 2. (4,0 điểm)
Hiện nay, một số bạn trẻ còn
ứng xử thiếu văn minh nơi công cộng. Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ)
bày tỏ quan điểm của em về vấn đề trên và đề xuất những giải pháp khắc phục.