Điển tích vòng nguyệt quế

Ngày nay, trên một số tượng đài ở phương Tây, người ta thường thấy chạm, khắc cành nguyệt quế, biểu tượng của vinh quang, chiến thắng. Các lực sĩ đoạt chức vô địch trong nhiều cuộc đấu thể thao quốc tế, được đội trên đầu vòng nguyệt quế.

Nàng Nguyệt Quế, hay nàng Daphne là một tiên nữ trong thần thoại Hy Lạp.

Truyền thuyết kể rằng thần Apollo, một trong 12 vị thần ngự trị trên núi Olympus, là thần ánh sáng, thần Chân lý. Apollo còn là một dũng sĩ vinh quang. Với cây cung bạc, chàng đã diệt mãng xà Pithon, một con rắn thần kinh khủng; chàng đã giết chết hai gã khổng lồ hung dữ, cứu nguy cho nữ thần Hera và nữ thần Artemis và cho cả thiên giới Olympus; và còn bao nhiêu công khác. Song thần Apollo vinh quang chói lọi, lại trải qua một bi kịch tình yêu. Một buổi sớm, chàng vào rừng săn thú; chàng không biết rừng này dành riêng cho các Tiên nữ Daphne (tiếng Hy Lạp, có nghĩa là Nguyệt Quế), như bông hoa thắm tươi đang hồn nhiên tung tăng nhảy nhót. Chợt có tiếng lá khô xào xạc dưới đất, nàng quay lại nhìn: một chàng trai. Nàng hốt hoảng, vội bỏ chạy, chạy như điên. Apollo choáng váng trước một sắc đẹp lộng lẫy tỏa hào quang rực rỡ, vội đuổi theo. Thiếu nữ chạy như bay. Apollo đuổi theo, miệng van xin: "Xin nàng dừng lại, ta là Apollo, ta say đắm nàng, nàng dừng lại, hỡi người đẹp!". Daphne càng ra sức chạy nhanh. Apollo bắt gần kịp. Bỗng một con sông, chính là con sông Peneus, chắn ngang trước mặt tiên nữ; nàng kêu to: "Cha, cha ơi! Cứu con với, người ta bắt con!".

Bỗng nàng thấy thân nàng cứng đờ như gỗ, hai tay nàng giơ lên gọi cha, như hoá đá; đôi ống chân mềm mại, tuyệt đẹp, lún sâu xuống đất, cứng đờ: nàng hoá thành cây nguyệt quế xanh tốt; tóc nàng biến thành một tán lá xanh rờn, cây nguyệt quế tươi mát, đầy sức sống.

Bất chấp sự khước từ cho đến chết của Daphne, thần Apollo vẫn thề nguyện yêu cô mãi mãi: “Mặc dù em không thể trở thành cô dâu của ta, nhưng em sẽ trở thành loài cây của ta. Mái tóc ta, đàn lyre của ta, bao đựng cung tên của ta đều sẽ gắn em theo bên mình.” Thần mặt trời dùng phép thuật của mình mang lại sự bất tử và thanh xuân vĩnh cửu cho nàng Daphne – cây nguyệt quế. Vì lý do này, lá của cây nguyệt quế không bị phân hủy.

Trong lễ hội tại điện thờ Delphi của thần Apollo, một nhánh nguyệt quế từ thung lũng Vale vùng Thessaly sẽ được dâng lên cúng tế. Và vòng lá nguyệt quế sẽ là phần thưởng dành cho người thắng cuộc trong hội thi Pythian tưởng nhớ sự kiện Apollo tiêu diệt được mãng xà Python, cũng là để nhắc nhở người chiến thắng không nên quá tự cao tự đại về bản thân mình.