CẬU BÉ NẠO ỐNG KHÓI
Chiều qua, tôi đến khu nữ sinh, ở cạnh khu Barett của chúng
tôi, để đưa cho cô giáo của em Xinvina bài chép về truyện cậu bé Pađôva mà cô
muốn đọc. Trong khu có đến bảy trăm nữ sinh. Lúc tôi đến thì học trò bắt đầu ra
về, ai nấy đều vui vẻ được nghỉ học một đợt vào những ngày đầu tháng mười một.
Trước cổng trường, bên kia đường phố, một cậu bé nạo ống
khói đang đứng, tay dựa vào tường, đầu gục vào tay. Người cậu đen ngòm những bồ
hóng, cũng như cái bị, mấy cái chổi và cái nạo của cậu, và cậu khóc nức nở, não
ruột quá chừng.
Hai ba nữ sinh lớp hai lại gần, hỏi cậu tại sao mà khóc như
vậy.
Nhưng cậu bé nạo ống khói không trả lời, và cứ khóc mãi.
Các bạn nữ sinh lại hỏi:
- Kìa, nói đi, bạn làm sao vậy? Tại sao bạn khóc?
Cậu bé bỏ cánh tay xuống, để lộ một gương mặt trông hết sức
hiền hậu, và kể lại là đi nạo mấy ống khói, được số tiền cộng lại là ba hào,
nhưng chẳng may rơi mất, vì vô ý bỏ vào cái túi áo thủng…
Cậu bé tội nghiệp không dám trở về nhà chủ vì sợ bị đánh.
Nói rồi, cậu lại càng khóc thảm thiết hơn, đầu gục vào cánh
tay như một kẻ tuyệt vọng.
Các nữ sinh nhìn nhau, vẻ mặt rất nghiêm chỉnh, một số nữa
cũng kéo đến, bé có, lớn có, con em những công nhân nghèo cũng như con nhà
giàu, tay ôm cặp sách. Một nữ sinh vào loại lớn, đội cái mũ có cắm chiếc lông
chim xanh, lấy hai đồng xu trong túi ra và nói:
- Mình chỉ có hai xu, chúng ta hãy góp nhau lại.
- Mình cũng có hai xu đây, - một cô bé mặc áo đỏ nói. – Thế
nào tất cả chúng ta cũng kiếm đủ ba hào!
Thế là các nữ sinh lên tiếng gọi: “Amêlia, Luighia, Anna,
một xu nhé. Ai có xu đưa đây!”
Một vài cô mang tiền đi mua vở và mua hoa. Họ liền vội vàng đem tiền đến. Những cô khác,
bé hơn biếu những đồng trinh. Cô nữ sinh đội mũ cắm lông xanh, thu tiền và lên
tiếng đếm:
-Tám, mười, mười lăm xu! Chưa đủ, phải thêm nữa!
Một chị con gái, hình như là phụ giáo, đi tới và cho một
hào. Tất cả nữ sinh tíu tít hoan nghênh chị. Thế là chỉ còn thiếu năm xu nữa
thôi!
- Kìa, các chị lớp bốn đang tới kìa, họ có tiền đấy, - một
em bé nói.
Lớp bốn tới nơi, tiền lại càng nhiều. Các bạn nữ sinh xúm
quanh cậu bé nạo ống khói; và thật là thích mắt nhìn cái cảnh cậu bé đen ngòm,
hiền hậu, ở giữa đám nữ sinh xinh xắn, đáng yêu, mặc áo đủ màu, tóc xõa phất
phới, người cắm lông chim tươi màu, kẻ thắt ruy băng bằng lụa.
Số tiền ba hào đã đủ, nhưng xu vẫn tiếp tục đổ ra như mưa.
Những em bé không có tiền, cũng lách qua giữa các chị lớn, đem cho những chùm
hoa nho nhỏ, gọi là cũng giúp phần mình.
Bỗng bác gác cổng chạy tới nói to: “Bà hiệu trưởng đến”.
Tức thì các nữ sinh bỏ chạy tứ tung như một đàn chim sẻ.
Cậu bé nạo ống khói còn lại một mình trên đường phố, đứng
lau nước mắt. Không những hai tay cậu đầy cả xu mà các nữ sinh còn luồn vào
khuyên áo của cậu, đút vào túi áo, cả vào trong mũ của cậu không biết bao nhiêu
là chùm hoa nho nhỏ.
(Edmondo De Amicis, trích Những tấm lòng cao cả, Hoàng Thiếu Sơn dịch, NXB Hội nhà văn, 2000, tr 35-36)